Jak segregować odpady?

Upcycling i downcycling

Każdy słyszał już o recyklingu, ale czym jest up i down cycling?

Zacznijmy od downcyclingu – za każdym razem kiedy odpady trafiają do zakładu przetwarzania odpadów, przechodzą proces umożliwiający ich ponowne wykorzystanie w roli surowca wtórnego. Niestety za każdym razem, w wyniku tego zabiegu, dochodzi do spadku jakości surowca przez co może być wykorzystany w recyklingu tylko określoną liczbę razy.

Czy istnieją surowce, które można poddawać recyklingowi prawie bez końca? Otóż istnieją! Takimi surowcami są na przykład aluminium i inne metale. Powtórnie można wykorzystać nawet metal, który będzie stanowił odpad poprocesowy olsztyńskiej Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów. Pracownicy hali waloryzacji żużla ITPO Olsztyn będą oddzielać kruszywo powstałe ze spalonych odpadów od każdej puszki po kukurydzy czy nakrętki od słoika, które przez przypadek wpadły mieszkańcom województwa warmińsko-mazurskiego do kosza na odpady zmieszane. Tak wyselekcjonowany surowiec trafi do huty, w której zostanie przetopiony i ponownie wykorzystany w produkcji.

Upcycling to natomiast recykling dla kreatywnych, dzięki czemu wkrada się do świata mody i sztuki. To nic innego jak wykorzystanie odpadu do stworzenia czegoś nowego, ale bez wykorzystania procesu przemysłowego przetwarzania. Na rynku pojawia się coraz więcej firm szyjących torby, plecaki czy saszetki zrobione z banerów, nie wspominając o firmach produkujących meble z europalet, których widok nikogo już nie dziwi. Upcycling może zagościć też w naszych domach – wystarczy trochę wyobraźni, a coś co miało trafić do kosza może zyskać nowe życie.

Pułapki recyklingu

Surowcem wywołującym najwięcej wątpliwości jest chyba papier. To bardzo cenny surowiec wtórny. Może zostać ponownie przetworzony, aż 7 razy. Mogłoby się wydawać, że nie powinien stwarzać problemów we właściwej segregacji. Jest jednak kilka przykładów, które udowadniają, jak trudno jest nie dać się złapać w pułapki recyklingu. Oto kilka z nich:

Kartony po sokach w znacznej części wykonane są z celulozy, jednak zawierają także warstwy folii, aluminium i elementy plastikowe. W zakładach przetwarzania odpadów trafiają do maszyny, która rozdziela różne warstwy opakowania. Powstaje z nich gęsta masa, z której produkowane są opakowania kartonowe, papier i tektura. Proces recyklingu takich opakowań jest więc inny niż proces przetwarzania papieru. Chociaż nazywamy je kartonami, należy wrzucać je do kosza na metal i tworzywa sztuczne.

Ręczniki papierowe wyrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane. Zabrudzone, tłuste lub mokre nie nadają się do ponownego wykorzystania. Mogą wręcz zaszkodzić jakości surowca. Stanowią zwykle ostatni etap wykorzystania papieru w recyklingu. Ta sama zasada dotyczy chusteczek higienicznych, papieru po maśle, brudnego kartonu po pizzy, etc.

Papierowe kubki są wytwarzane z masy nasączonej tworzywem sztucznym, dzięki czemu stają się wodoodporne, ale również niezdatne do recyklingu. Wrzucamy je do czarnego pojemnika na odpady zmieszane. Na szczęście coraz więcej osób rezygnuje z kubeczków jednorazowych, a do napojów na wynos wykorzystuje własny kubek wielokrotnego użytku.

Paragony to kolejne zaskoczenie. Są wykonane z papieru termicznego i faksowego, którego nie można wyrzuca do papieru. One również powinny trafić do odpadów zmieszanych.

To tylko niektóre przykłady najczęstszych pułapek, w które wpadamy, ale jest ich zdecydowanie więcej. Na szczęście z pomocą przychodzą gminy oraz zakłady gospodarowania odpadami, które publikują na swoich stronach ściągawki, które pomagają rozwiać wątpliwości.

Co robić z odpadami zanim trafią do kosza

Przede wszystkim można, ale nie trzeba ich myć. Należy natomiast:

• zgniatać plastikowe butelki, korki wrzucać do kosza osobno albo do osobnego pojemnika. Można je przekazać na lokalną zbiórkę charytatywną albo wrzucić do specjalnych koszy w kształcie serca wystawionych w miejscach publicznych;
• nie trzeba zrywać etykiet z plastikowych butelek chyba że są wykonane z folii termokurczliwej – takie etykiety należy oddzielić od butelki wykorzystując specjalną perforację ułatwiającej tę czynność;
• Słoiki przed wyrzuceniem należy dobrze opróżnić, nie trzeba ich myć, ale nie należy wyrzucać słoików z zawartością;
• Do zielonego pojemnika można wyrzucać całe i potłuczone szkło opakowaniowe czyli butelki i słoiki, również te po kosmetykach i lekarstwach – tylko szkło opakowaniowe nadaje się do recyklingu;
• Nie trzeba usuwać etykiet, nadruków czy metalowych zamknięć z odpadów szklanych – zostaną one usunięte w trakcie recyklingu;
• Kartony przed wrzuceniem do pojemnika należy zgnieść – zajmują wtedy znacznie mniej miejsca;